Ημέρα της Γυναίκας: «Οι Γυναίκες Φροντιστές στον Καρκίνο του Πνεύμονα»

Από την Έλενα Καλαμπαλίκη

Ψυχολόγο- Εθελόντρια της FairLife L.C.C.

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από κακοήθη αίτια, καθώς υπολογίζεται ότι οι θάνατοι από τη συγκεκριμένη νόσο ανέρχονται σε 1,1 εκατομμύρια παγκοσμίως. Μεταξύ των δύο φύλων, παρατηρείται ότι η θνησιμότητα από καρκίνο του πνεύμονα στις γυναίκες ανέρχεται στο 11%, ενώ το ίδιο ποσοστό στους άντρες αγγίζει το 20%. Φαίνεται, λοιπόν, ότι υπάρχουν πολλοί άντρες που έρχονται αντιμέτωποι με τη σοβαρή αυτή νόσο, κατά τη διάρκεια της οποίας λαμβάνουν την απαραίτητη φροντίδα και υποστήριξη από τις γυναίκες που τους περιβάλλουν, οι οποίες συνήθως είναι οι σύζυγοί τους.

Ο ρόλος των φροντιστών

Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου, ο φροντιστής είναι ο άνθρωπος που βοηθά συχνότερα τον ασθενή με καρκίνο, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελεί το στενότερο συγγενικό πρόσωπο του ασθενούς. Οι γυναίκες φροντιστές αποτελούν τις συζύγους, τις συντρόφους ή/και τις κόρες των ασθενών και καλούνται να τους στηρίξουν τόσο σε πρακτικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Ο ρόλος των φροντιστών είναι καίριας σημασίας, καθώς είναι υπεύθυνοι για την ενθάρρυνση και την εμψύχωση του ασθενούς, ώστε να μείνει πιστός στη θεραπεία του και να ακολουθήσει το συχνά επίπονο και απαιτητικό θεραπευτικό του πλάνο. Σε πρακτικό επίπεδο, η φροντίδα μπορεί να σχετίζεται με τη διευθέτηση θεμάτων όπως η οργάνωση χρονοδιαγραμμάτων, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η μεταφορά του ασθενούς, η φροντίδα σε θέματα υγιεινής και ο καθαρισμός του σπιτιού. Σε συναισθηματικό επίπεδο, οι φροντιστές καλούνται να στηρίζουν τους ασθενείς, να τους ενθαρρύνουν, να τους δίνουν κουράγιο και παράλληλα να προσπαθούν να διαχειριστούν και τα δικά τους συναισθήματα.

Γυναίκες φροντιστές και συναισθήματα

Η είδηση ότι ένα αγαπημένο πρόσωπο νοσεί από καρκίνο του πνεύμονα σίγουρα προκαλεί συναισθήματα θλίψης, άγχους, αγωνίας, αδικίας και σοκ. Οι γυναίκες φροντιστές περνούν από διάφορα στάδια μέχρι να φτάσουν στην πλήρη συνειδητοποίηση της κατάστασης αλλά και στην ανάληψη δράσης. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου οι γυναίκες φροντιστές είναι παράλληλα – εκτός από σύζυγοι- και μητέρες, καλούνται να διαχειριστούν και τον αντίκτυπο που έχει η είδηση της ασθένειας στα παιδιά. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται την ανησυχία που επικρατεί στην οικογένεια και μπορεί να νιώσουν άγχος και παραμέληση. Σίγουρα ο χρόνος ενασχόλησης με τα παιδιά θα μειωθεί λόγω της ασθένειας, ωστόσο είναι απαραίτητο να αφιερωθεί χρόνος, προκειμένου να επικοινωνήσουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους και να λάβουν την απαραίτητη ανατροφοδότηση. Είναι αδιαμφισβήτητα πολύ δύσκολο και συναισθηματικά ψυχοφθόρο να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να μην σταματήσει η ροή της καθημερινότητας και της ζωής που υπήρχε πριν την εμφάνιση της νόσου. Είναι γνωστό πως ο ρόλος των γυναικών στην σύγχρονη κοινωνία είναι πολυδιάστατος, πόσο μάλλον στην περίπτωση που οι γυναίκες καλούνται να αναλάβουν επιπρόσθετα τον ρόλο του φροντιστή. Οι γυναίκες, λοιπόν, καλούνται να διατηρήσουν τη ζωή της οικογένειας σε φυσιολογικά επίπεδα, να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα, την επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή και παράλληλα να φροντίζουν το άτομο που νοσεί.

Έρευνες για τις γυναίκες φροντιστές

Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε από το πανεπιστήμιο του Manchester, φάνηκε πως οι γυναίκες φροντιστές ασθενών που νοσούν από καρκίνο του πνεύμονα τείνουν να έχουν αυξημένο άγχος, καταθλιπτικά συμπτώματα και χαμηλό επίπεδο ποιότητας ζωής. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι η συναισθηματική κατάσταση των ασθενών σχετίζεται με εκείνη των φροντιστών, καθώς οι φροντιστές καταθλιπτικών ασθενών εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης από εκείνους, των οποίων οι ασθενείς δεν ήταν καταθλιπτικοί. Φαίνεται, λοιπόν, πως υπάρχει στενή συναισθηματική αλληλεπίδραση μεταξύ φροντιστών και ασθενών που νοσούν από καρκίνο του πνεύμονα. Τέλος, σύμφωνα με μια άλλη έρευνα,παρατηρήθηκε πως ο ρόλος του φροντιστή- συζύγου είναι εξαιρετικά απαιτητικός και σημαντικός στην έκβαση της θεραπείας του ασθενούς, καθώς τείνει να αλλάζει ρόλους μέσα στην οικογένεια και ο φροντιστής να έρχεται πιο κοντά με τον ασθενή – σύζυγο.

Είναι υψίστης σημασίας, λοιπόν, να δοθεί έμφαση στην υποστήριξη, όχι μόνο των ασθενών, αλλά και των φροντιστών τους, καθώς τόσο η σωματική όσο και η ψυχοσυναισθηματική κόπωση είναι μεγάλη. Είναι σημαντικό να τους παρέχεται βοήθεια είτε από το οικογενειακό τους περιβάλλον είτε από εξωτερικούς φορείς. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως κάθε γυναίκα που αναλαμβάνει τον ρόλο του φροντιστή εκφράζει στην ουσία την αγάπη και τον σεβασμό της στον αγαπημένο της που νοσεί. Ο ρόλος του φροντιστή, όσο δύσκολος και αν είναι, αποτελεί μια πράξη αλληλεγγύης, αγάπης, αλτρουισμού και σίγουρα προσφέρει ηθική ικανοποίηση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ

• https://www.iatriko.gr
• https://dikaiomamou.gr/i-simasia-tis-avto-frontidas-tou-frontisti-frontizontas-ton-eavto-sou-i-ygeia-kai-i-asfaleia-sas-prepei-na-erchontai-prota-einai-proteraiotita-sas-ean-thelete-na-synechisete-na-voithate-to-ag
• Tan, J-Y., Molassiotis, A., Lloyd-Williams, M., & Yorke, J. (2017). Burden, Emotional Distress and Quality of Life among Informal Caregivers of Lung Cancer Patients: An Exploratory Study. European Journal of CancerCare. https://doi.org/10.1111/ecc.12691
• Tan, J-Y., Molassiotis, A., Lloyd-Williams, M., & Yorke, J. (2017). Burden, Emotional Distress and Quality of Life among Informal Caregivers of Lung Cancer Patients: An Exploratory Study. European Journal of CancerCare. https://doi.org/10.1111/ecc.12691

Φεβρουάριος, 2023