Ημέρα της Γυναίκας: «Γυναίκες ασθενείς και Καρκίνος του Πνεύμονα»

Από τον Γιώργο Πλέσσα,

Ψυχολόγο- Εθελοντή της FairLife L.C.C.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, 18.094.716 εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνου διαγνώστηκαν το 2020. Ο καρκίνςο του πνεύμονα είναι ο 2ος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως – ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και ο 2ος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες μετά τον καρκίνο του μαστού . Παγκόσμια,o επιπολασμός του καρκίνου του πνεύμονα στις γυναίκες ανέρχεται στις 770,828 περιπτώσεις ενώ μόνο στην Ελλάδα ανέρχεται στις 2,174 το 2020. [31]

Ο ψυχικός αντίκτυπος της διάγνωσης

Η διάγνωση του καρκίνου σε μια γυναίκα μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συναισθημάτων, όπως λύπη, θλίψη, φόβο, θυμό, απογοήτευση, άγχος και ανησυχία – και αυτά τα συναισθήματα μπορεί να είναι συντριπτικά. Ως αποτέλεσμα, ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν αισθήματα κατάθλιψης ή άγχους που είναι σοβαρά και έχουν διάρκεια.Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίσουν γνωστικά προβλήματα – όπως σύγχυση, δυσκολία συγκέντρωσης, πιο αργή σκέψη και προβλήματα μνήμης – ως παρενέργεια της θεραπείας του καρκίνου. Αυτά τα γνωστικά προβλήματα ονομάζονται μερικές φορές «ψυχική ομίχλη» ή «χημειοεγκέφαλος» (chemobrain).

Οι γυναίκες που έχουν προϋπάρχουσες παθήσεις ψυχικής υγείας μπορεί να χρειαστούν πρόσθετη φροντίδα ψυχικής υγείας ή συμβουλές ειδικών σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη από τη λήψη ψυχιατρικών φαρμάκων κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου. Επίσης, αφού ολοκληρωθεί η θεραπεία του καρκίνου, ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται συνεχή φροντίδα ψυχικής υγείας για να διαχειριστούν τις ανησυχίες σχετικά με την επιβίωση και την επανεμφάνιση του καρκίνου ή τις μόνιμες γνωστικές παρενέργειες της θεραπείας του καρκίνου.

Οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα συχνά εμφανίζουν πολλαπλά συμπτώματα που σχετίζονται τόσο με την ίδια τη νόσο όσο και με τη θεραπεία, τα οποία μπορούν ανεξάρτητα να προβλέψουν τις αλλαγές στη λειτουργικότητα του ασθενούς καθώς και τις αποτυχίες της θεραπείας και τα μεταθεραπευτικά αποτελέσματα. Σε σύγκριση με την ενόχληση που προκύπτει από άλλους τύπους καρκίνου, η ενόχληση που σχετίζεται με τον καρκίνο του πνεύμονα έχει αναφερθεί ότι είναι η πιο έντονη. Τα συμπτώματα των πασχόντων επιβάλλουν μεγάλη επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής τους  και έχουν σοβαρές δευτερεύουσες επιπτώσεις στη συναισθηματική, κοινωνική, σωματική και ψυχική τους ευεξία. Η ποιότητα ζωής θεωρείται ως μια πολυδιάστατη έννοια που περιλαμβάνει σωματικές, λειτουργικές, ψυχοκοινωνικές και πνευματικές πτυχές.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η χημειοθεραπεία προσφέρει οφέλη σε ασθενείς μεκαρκίνο του πνεύμονα σε προχωρημένο στάδιο όσον αφορά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής τους. Συγκεκριμένα, έχει συσχετιστεί με πιο ευνοϊκά αποτελέσματα, όπως καλύτερη ποιότητα ζωής και βελτιωμένο έλεγχο των συμπτωμάτων. Ακόμη και σε μελέτες που δεν ανέφεραν κυρίως μια ευνοϊκότερη επίδραση της χημειοθεραπείας στην ποιότητα ζωής, οι ασθενείς έχουν αναφέρει θετικές επιδράσεις της χημειοθεραπείας σε συγκεκριμένες περιοχές καθώς και στη λειτουργική δραστηριότητα και τον πόνο. Διάφοροι παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Η ψυχολογική δυσφορία σχετίζεται με μειωμένη λειτουργικότητα και μειωμένη ποιότητα ζωής σε ασθενείς τερματικού σταδίου. Τα ψυχολογικά συμπτώματα που συνοδεύουν την κατάθλιψη, η αδιαφορία για το μέλλον και οι αυτοκτονικές συμπεριφορές είναι συχνά παρόντα κατά τη διάγνωση και τη νόσο.

Καθημερινές δυσκολίες για τους ασθενείς με τον καρκίνο του πνεύμονα

Κόπωση που σχετίζεται με τον καρκίνο

Eίναι μια κοινή και συχνά εξουθενωτική παρενέργεια του καρκίνου του πνεύμονα και πολλών άλλων τύπων καρκίνου. Μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, επηρεάζοντας την ικανότητά του να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες και να συμμετέχει στη ζωή στο έπακρο. Mπορεί επίσης να επιμείνει πολύ μετά το τέλος της θεραπείας του καρκίνου, καθιστώντας το μια δύσκολη κατάσταση για τη διαχείρισή του.

Οικογένεια και αγαπημένα πρόσωπα

Η έρευνα υπογραμμίζει τον εκτεταμένο αντίκτυπο που μπορεί να έχει μια διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα τόσο στους ασθενείς όσο και στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όχι μόνο οι ασθενείς εμφανίζουν σημαντικά σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα, αλλά και οι φροντιστές τους αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, όπως συναισθηματικό στρες, σωματική κόπωση, αλλαγές στη συμπεριφορά και αλλαγές στη εξωτερική εμφάνιση του ασθενούς. Επίσης οι διαφορετικές οπτικές ασθενών και φροντιστών είναι εμφανείς, καθώς κατατάσσουν διαφορετικά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα μέλη της οικογένειας. Για παράδειγμα, ενώ οι φροντιστές ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικού αντίκτυπου, αλλαγές στη συμπεριφορά και την εξωτερική εμφάνιση, οι ασθενείς ανέφεραν μεγαλύτερη ψυχολογική επίδραση σε ένα μέλος της οικογένειας.

Επίπτωση στην εργασία

Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εργασιακή κατάσταση των ατόμων που επηρεάζονται από αυτόν. Σύμφωνα με την έρευνα, οι ασθενείς  αναφέρουν αρνητικό αντίκτυπο, συμπεριλαμβανομένων της ανικανότητας για εργασία ως κύριο λόγο. Οι άλλες δύο κύριες αιτίες είναι η άδεια εργασίας και η πρόωρη συνταξιοδότηση. Τα δεδομένα υποδηλώνουν επίσης ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ασθενείς και εκείνοι που δεν εργάζονταν τη στιγμή της διάγνωσης μπορεί να επηρεαστούν περισσότερο. Επιπλέον, η έρευνα υπογραμμίζει ότι υπάρχουν και άλλες αιτίες προβλημάτων που σχετίζονται με την εργασία, όπως οι εργασιακές διακρίσεις, οι συγκρούσεις με τους συναδέλφους και οι προσωπικές στάσεις στην εργασία. Τα δεδομένα υπογραμμίζουν επίσης τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι φροντιστές, οι οποίοι συχνά πρέπει να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους για να φροντίσουν ασθενείς και να αντιμετωπίσουν οικονομικές δυσκολίες.

Συμπερασματικά, οι γυναίκες καρκινοπαθείς αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις στο ταξίδι τους για την καταπολέμηση του καρκίνου. Αυτές οι προκλήσεις κυμαίνονται από σωματικές και συναισθηματικές έως κοινωνικές και οικονομικές. Οι γυναίκες ασθενείς με καρκίνο συχνά εμφανίζουν σωματικές αλλαγές και συμπτώματα που είναι αποτέλεσμα θεραπειών για τον καρκίνο, τα οποία μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Αντιμετωπίζουν επίσης συναισθηματικό στρες και τραύματα, καθώς και κοινωνική απομόνωση και διακρίσεις. Επιπλέον, πολλές γυναίκες καρκινοπαθείς δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα ​​λόγω του υψηλού κόστους της θεραπείας του καρκίνου και της απώλειας εισοδήματος από την ανάγκη να πάρουν άδεια από την εργασία τους. Για να ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να ευαισθητοποιούμε και να παρέχουμε υποστήριξη και πόρους για να βοηθήσουμε τις γυναίκες ασθενείς με καρκίνο στο ταξίδι τους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την παροχή οικονομικής βοήθειας, την πρόσβαση σε ομάδες συμβουλευτικής και υποστήριξης και τη διασφάλιση ότι λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή ιατρική περίθαλψη. Δουλεύοντας μαζί, μπορούμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες καρκινοπαθείς να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και να έχουν μια  ικανοποιητική ζωή.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. University of Pittsburgh Medical Center, 2023. Women’s Behavioral Health: Cancer Services at UPMC in Central Pa. https://www.upmc.com/services/south–central–pa/women/services/behavioral–health/conditions/cancer
2. Sebastián J., Bueno M.J., Mateos N. ApoyoEmocional y Calidad de Vida enMujeres Con Cáncer de Mama.Ministerio de Trabajo y AsuntosSociales, Instituto de la Mujer; Madrid, India: 2002.
3. Fobair P., Stewart S.L., Chang S., D’Onofrio C., Banks P.J., Bloom J.R. Body image and sexual problems in young women with breast cancer. 2006;15:579–594. doi: 10.1002/pon.991.
4. Kovačević P., Miljković S., Višnjić A., Kozarski J., Janković R. Quality of Life Indicators in Patients Operated on for Breast Cancer in Relation to the Type of Surgery—A Retrospective Cohort Study of Women in Serbia. 2020;56:402. doi: 10.3390/medicina56080402.
5. Prates A.C.L., Freitas-Junior R., Prates M.F.O., Veloso M.D.F., Barros N.D.M. Influence of body image in women undergoing treatment for breast cancer.  Bras. Ginecol. Obstet. 2017;39:175–183. doi: 10.1055/s-0037-160145
6. Andrzejczak E., Markocka-Mączka K., Lewandowski A. Partner relationships after mastectomy in women not offered breast reconstruction. 2013;22:1653–1657. doi: 10.1002/pon.3197.
7. Teo I., Reece G.P., Christie I.C., Guindani M., Markey M.K., Heinberg L.J., Crosby M.A., Fingeret M.C. Body image and quality of life of breast cancer patients: Influence of timing and stage of breast reconstruction. 2016;25:1106–1112. doi: 10.1002/pon.3952.
8. Bray F., Ferlay J., Soerjomataram I. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J. Clin. 2018;68:394–424. doi: 10.3322/caac.21492.
9. Roulston A, Bickerstaff D, Haynes T, Rutherford L, Jones L. A pilot study to evaluate an outpatient service for people with advanced lung cancer. Int J PalliatNurs. 2012 May; 18(5):225-33.
10. 5th LuCE report on lung cancer: psychological and social impact of lung cancer Bernoulli: LuCE (2020)
11. World Cancer Research Fund International, 2020. Lung cancer statistics. https://www.wcrf.org/cancer-trends/lung-cancer-statistics/
12. Akin S, Can G, Aydiner A, Ozdilli K, Durna Z. Quality of life, symptom experience and distress of lung cancer patients undergoing chemotherapy. Eur J OncolNurs. 2010;14(5):400–409. doi: 10.1016/j.ejon.2010.01.003.
13. Gralla RJ, Thatcher N. Quality-of-life assessment in advanced lung cancer: considerations for evaluation in patients receiving chemotherapy. 2004;46(Suppl 2):S41–47. doi: 10.1016/S0169-5002(04)80040-0.
14. Wintner LM, Giesinger JM, Zabernigg A, Sztankay M, Meraner V, Pall G, Hilbe W. et al. Quality of life during chemotherapy in lung cancer patients: results across different treatment lines. Br J Cancer. 2013;109(9):2301–2308. doi: 10.1038/bjc.2013.585.
15. Gu W, Xu YM, Zhu JH, Zhong BL. Depression and its impact on health-related quality of life among Chinese inpatients with lung cancer. 2017;8(62):104806–104812. doi: 10.18632/oncotarget.21001.
16. Fischer IC, Cripe LD, Rand KL. Predicting symptoms of anxiety and depression in patients living with advanced cancer: the differential roles of hope and optimism. 2018;26(10):3471–3477. doi: 10.1007/s00520-018-4215-0.

8 Μαρτίου 2023