Ιωάννης Μούντζιος Επιμελητής – Παθολόγος Ογκολόγος Ογκολογικό Τμήμα και Μονάδα Κλινικών Μελετών Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

Τα προϊόντα καύσης του τσιγάρου περιέχουν κάποιες ουσίες που ονομάζονται βενζοπυρένια και τα οποία μπορεί να δράσουν καρκινογόνα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο τρόπος που γίνεται αυτό δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένος αλλά φαίνεται ότι προκαλούν μεταλλάξεις στο DN των κυττάρων, με αποτέλεσμα να γίνονται “λάθη” στην αντιγραφή του DNA και τον πολλαπλασιασμό του κυττάρου, με αποτέλεσμα τα κύτταρα που προκύπτουν να είναι μεταλλαγμένα και να μπορούν να οδηγήσουν σε καρκινογένεση

Μερικά από τα συνηθισμένα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται ο καρκίνος του πνεύμονα περιλαμβάνουν δύσπνοια, επίμονο βήχα, θωρακικό πόνο, βραχνάδα, κόπωση και απώλεια βάρους. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται όμως και με άλλες παθήσεις, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές, όπως για παράδειγμα με μία απλή λοίμωξη του αναπνευστικού, άσθμα, χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια, πνευμονική εμβολή.
Σε περίπτωση εμφάνισης ή επιμονής ενός από τα παραπάνω συμπτώματα είναι σημαντικό να επισκεφτούμε τον ιατρό μας, ώστε να αναγνωριστεί η αιτία που το προκαλεί. Τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων θα την κρίνει ο ιατρός ανάλογα με το ιστορικό του ατόμου, τα ευρήματα από την κλινική εξέταση και τα αποτελέσματα των εξετάσεων που πιθανώς να ζητήσει. Είναι σημαντικό λοιπόν να αξιολογηθεί το κάθε σύμπτωμα από εξειδικευμένο ιατρό και να μην παραμελήσουμε την διερεύνησή του. 

Το κάπνισμα αποτελεί αναγνωρισμένο και μάλιστα τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του πνεύμονα. Υπολογίζεται ότι οι καπνιστές αναπτύσσουν καρκίνο πνεύμονα 10 έως 30 φορές συχνότερα από όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ στη ζωή τους και ότι οι βαρείς καπνιστές έχουν πιθανότητα ως και 30% να αναπτύξουν καρκίνο πνεύμονα αθροιστικά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Η διακοπή του καπνίσματος αποδεδειγμένα ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Το όφελος αυτό μάλιστα ξεκινά μετά τα πρώτα πέντε χρόνια διακοπής και είναι τόσο μεγαλύτερο όσα και τα χρόνια αποχής από το κάπνισμα. Μετά από 15 χρόνια διακοπής ο κίνδυνος πλησιάζει –χωρίς όμως να φθάνει– τον κίνδυνο των μη καπνιστών.

Το παθητικό κάπνισμα έχει σημαντικές συνέπειες στην υγεία μας.
Στην Ευρώπη μόνο, 70.000-80.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή της κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται με την έκθεση στο παθητικο κάπνισμα.
Η συμβίωση με καπνιστή αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα ενός μη καπνιστή κατά 20-30%.

Η μόνη πρόληψη είναι η διακοπή του καπνίσματος!!! Αν δεν καπνίζαμε ο καρκίνος του πνεύμονα θα ήταν από τις πιο σπάνιες κακοήθειες. Για τους καπνιστές συνίσταται κάθε χρόνο αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας. Δυστυχώς όμως να θυμάστε ότι ο καρκίνος του πνεύμονα όταν διαγνωσθεί είναι ήδη προχωρημένου σταδίου. Δεν είναι λύση να κάνουμε αξονικές για να προλάβουμε.και στα αρχικά ακόμα στάδια που είναι δύσκολο να τα βρούμε. Ίαση δεν υπάρχει!!!!! Η νέα μόδα πια σε όλη την Ευρώπη είναι smoking free life style. Αυτή είναι η μαγκιά. 

Αγαπητή φίλη,
Ο καπνός του τσιγάρου αποτελείται από μικρότατα σωματίδια και ουσίες που μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα (1-2 αναπνοές) φτάνουν στον πνεύμονα και από εκεί μέσω του αίματος σε ολόκληρο τον οργανισμό. Αυξάνουν άμεσα τους καρδιακούς παλμούς, επηρεάζουν τα αγγεία και την πίεση, τροποποιούν την εγκεφαλική λειτουργία.
Η χρόνια έκθεση στον καπνό καταστρέφει -σκληραίνει το τοίχωμα όλων των αγγείων δημιουργώντας προϋποθέσεις καρδιακής ισχαιμίας (έμφραγμα), αρτηριακής υπέρτασης, θρομβώσεων και εμβολών καθώς και εγκεφαλικών επεισοδίων που οδηγούν σε αναπηρίες, παραλύσεις και θάνατο.
Ο πνεύμονας –καθώς είναι το πρώτο όργανο που έρχεται σε επαφή με τον καπνό- πάσχει βέβαια συχνότατα τόσο στο επίπεδο των αεραγωγών που στενεύουν (βρογχίτιδα), στο επίπεδο των κυψελίδων (εμφύσημα, ίνωση) όσο και στο επίπεδο των αγγείων (πνευμονική υπέρταση) και ο ασθενής/καπνιστής καθηλώνεται υποφέροντας από μια χρόνια πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) που χαρακτηριστικό έχει τη σοβαρή δύσπνοια και αναπνευστική αναπηρία.
Οι χιλιάδες καρκινογόνες ενώσεις του καπνού, προκαλούν καρκίνους όχι μόνο στον πνεύμονα –που σήμερα είναι ο συχνότερος και πιο θανατηφόρος καρκίνος στον άνθρωπο- αλλά και στο ανώτερο αναπνευστικό (στόμα, λάρυγγα), στην ουροδόχο κύστη και στο έντερο.
Ο χημικός, ψυχικός και κοινωνικός εθισμός στην καπνιστική συνήθεια είναι από τους πιο δύσκολους να αντιμετωπιστούν και χρειάζεται τη συστράτευση όλων μας και ειδικά των νέων.
Σε ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον σου. 

Όντως αρκετοί άνθρωποι, όχι όμως όλοι, παχαίνουν κάποια κιλά μόλις καταφέρουν να κόψουν το κάπνισμα. Όμως αυτό δεν πρέπει να σταματήσει την απόφαση διακοπής του καπνίσματος. Είναι τόσα τα οφέλη από την διακοπή του καπνίσματος που δεν πρέπει να αλλάξει κάποιος γνώμη. Απλή καθημερινή άσκηση (π.χ. περπάτημα για 30-45 λεπτά καθημερινά και ίσως λίγο παραπάνω τα Σαββατοκύριακα), σε συνδυασμό με πολύ νερό και ισορροπημένη διατροφή με έλεγχο της ποσότητας και άρα και των θερμίδων, θα βοηθήσουν να μην πάρει η μητέρα σου επιπλέον κιλά. Αν έχει τάση για πάχος καλό θα είναι να πάρει οδηγίες διατροφής από διατροφολόγο και ιδίως από κάποιον που να ασχολείται με την δυσανεξία στις διάφορες τροφές. 

Ο αργιλές ή ναργιλές είναι εξίσου και πιθανότατα περισσότερο επιβλαβής από το τσιγάρο. Τα πιο σύγχρονα δεδομένα αναφέρουν ότι ο καπνός από τον αργιλέ περιλαμβάνει έως και 36 φορές περισσότερο πίσσα, έως και 15 φορές περισσότερο μονοξείδιο του άνθρακα, αλλά και έως 70% περισσότερο νικοτίνη από το συμβατικό τσιγάρο. Η γλυκιά μυρωδιά και η πιο ευχάριστη γεύση του καπνού που είναι συχνά εμπλουτισμένος με ειδικά αρώματα, μπορεί να αποτελέσει μια ευχάριστη εναλλακτική ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους που τους μυεί σταδιακά στο κάπνισμα. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η μεγάλη αύξηση (έως και 32% σε επιδημιολογική μελέτη των ΗΠΑ) που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία έτη σε νέους κάτω των 16 ετών. Οι συστηματικοί χρήστες αργιλέ μπορεί να απορροφήσουν περισσότερες τοξίνες και καρκινογόνα χημικά από ότι οι χρήστες συμβατικών τσιγάρων στον ίδιο χρόνο χρήσης. Είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις είναι ανάλογες της συχνότητας και του βαθμού χρήσης, ωστόσο σε κάθε περίπτωση είναι ξεκάθαρο ότι αποτελεί μια ιδιαίτερα βλαπτική συνήθεια.

Αν σκέφτεσαι να κόψεις το κάπνισμα ή να βοηθήσεις αγαπημένα σου άτομα να απαλλαγούν από αυτό και χρειάζεσαι υποστήριξη πρέπει να ξέρεις πως η διακοπή του καπνίσματος χρειάζεται μεθοδική προσπάθεια και κατάλληλη καθοδήγηση από πιστοποιημένα ιατρεία διακοπής καπνίσματος που παρέχουν συμβουλευτική είτε ατομικά είτε σε ομάδες.

Η πιθανότητα επιτυχίας εξαρτάται από :
1) το πόσο ισχυρά είσαι εθισμένος στη νικοτίνη,
2) το πόσο ισχυρά είναι τα κίνητρά σου για να το διακόψεις, αλλά και
3) το εάν παρακολουθείς κάποιο πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος.

Πρέπει να απευθυνθείς σε κάποιο ιατρείο διακοπής καπνίσματος ή στον πνευμονολόγο σου.
Έτσι θα κατανοήσεις την εξάρτηση από τη νικοτίνη, τα οφέλη της διακοπής, θα εντοπίσεις τα κίνητρά σου, θα μάθεις τρόπους να διαχειριστείς τις δυσκολίες της έντονης επιθυμίας για κάπνισμα και στρατηγικές για να πάρεις στήριξη από την οικογένεια ή τους φίλους σου.

Ενημερώσου στην ιστοσελίδα http://www.denkapnizo.org 

Παθητικό κάπνισμα είναι όταν εκτίθεσαι στον καπνό ενός ατόμου που καπνίζει δίπλα σου ή πολύ κοντά σου σε σημείο που να τον εισπνέεις.

Τριτογενές κάπνισμα είναι μια νέα έννοια. Σε μία ελεύθερη επεξήγηση είναι το κάπνισμα από τρίτο χέρι. Πρακτικά σημαίνει ότι εισπνέουμε ή γενικότερα ερχόμαστε σε επαφή με τις ουσίες του τσιγάρου που έχουν κατακαθίσει σε διάφορα αντικείμενα μέσα στο χώρο που βρισκόμαστε όταν στον χώρο αυτόν βρίσκονταν πριν καπνιστές που κάπνιζαν για πολλή ώρα. Διαφέρει από το παθητικό κάπνισμα υπό την έννοια ότι δεν εκτιθόμαστε απευθείας στον καπνό ενός καπνιστή που είναι διπλά μας κ καπνίζει αλλά εκτιθόμαστε τριτογενώς στο αποτέλεσμα του συνεχούς καπνίσματος του στον χώρο που εισερχόμαστε όταν ο καπνιστής δεν είναι εκεί. Ενώ ξέρουμε ότι το παθητικό κάπνισμα επηρεάζει την υγεία μας για το τριτογενές κάπνισμα εξακολουθούμε να αναμένουμε επιστημονικά δεδομένα που μπορούν να απαντήσουν στο ερώτημα αν είναι εξίσου βλαβερό με το παθητικό κάπνισμα. 

Πρέπει να μάθεις να λες «όχι». Μπορούμε να ανήκουμε σε μία ομάδα διατηρώντας παράλληλα την προσωπικότητά μας και την αυτοεκτίμησή μας χωρίς να υιοθετούμε νοσηρές πρακτικές για την υγεία μας.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζεις είναι ότι το τσιγάρο δημιουργεί πολλά προβλήματα στην υγεία. Αυτό πρέπει να το γνωρίζει και ο φίλος σου. Αν σ αγαπάει πραγματικά, τότε δεν θα το εκλάβει σαν απόρριψη. Αν παρ’ όλα αυτά σε κατηγορήσει ότι τον απορρίπτεις, να ξέρεις ότι αυτό δεν είναι παρά ένας συναισθηματικός εκβιασμός για να σε πιέσει να καπνίσεις. Αυτό δεν είναι αγάπη. 

Πράγματι οι γονείς συνήθως το υποψιάζονται αλλά είτε δεν θέλουν να μοιραστούν την υποψία τους με το παιδί τους για λόγους διακριτικότητας, είτε επειδή ανησυχούν γι’ αυτό. Οι κόρες μου είχαν κρυμμένο ένα χάμστερ για μήνες χωρίς να καταλάβουμε τίποτα. Μας το είπαν αρκετό καιρό μετά, ίσως γιατί είχαν βαρεθεί να το φροντίζουν. Θα σε συμβούλευα να τους το ομολογήσεις, να δεχτείς το επιχειρήματά τους παρ’ όλο που σίγουρα τα μαντεύεις, και να προσπαθήσεις να πείσεις τον εαυτό σου ότι το κάπνισμα δεν προσφέρει τίποτα στην αυτοεκτίμηση, αλλά αντίθετα δημιουργεί εξάρτηση. Δεν θα ήθελες να είσαι ελεύθερη από εξαρτήσεις και να επιλέγεις εσύ μόνο ότι θέλεις; 

Είναι πολύ λυπηρό που προσπαθούν να σε απομακρύνουν από τους φίλους σου και που φαίνεται ότι δεν έχεις μία καλή επικοινωνία μαζί τους. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί θα χάσεις τους φίλους σου αν τους το πείς! Φίλος σημαίνει να στέκεσαι δίπλα στον άλλο ότι και να του συμβαίνει. Αν, όταν το πείς στους φίλους σου αυτοί απομακρυνθούν, τότε δεν είναι πραγματικοί σου φίλοι. Το βασικό ξέρεις ποιο είναι; Να είσαι καλός φίλος με τον εαυτό σου, να είσαι ο ήρωάς σου και να είσαι ελεύθερος από εξαρτήσεις που, δυστυχώς σου στερούν την ελευθερία σου. Αλλά κατάλαβε και την ανησυχία των γονιών σου. Είμαι σίγουρος ότι και εσύ γνωρίζει το κακό που μπορεί να σου κάνει το τσιγάρο. Δεν θα ήθελες τα πνευμόνια σου να μπορούν ελεύθερα να πάρουν πνοές ζωής.

Είναι καθαρά θέμα αυτοεκτίμησης. Λές ότι νιώθεις πιο μεγάλη. Δεν είναι το τσιγάρο που μας κάνει μεγάλους. Είναι περισσότερο η στάση ζωής μας και οι αποφάσεις μας. Αν δεν νιώθεις μόνο μεγάλη, αλλά και είσαι, πιστεύοντας στον εαυτό σου, τότε θα καταλάβεις ότι συτό που κάνεις είναι αυτοκαταστροφικό και θα το σταματήσεις από μόνη σου. Περιμένοντας ενεργητικά την ηλικία που θα θέλεις να νιώθεις μικρότερη. Για να νιώσεις μεγάλη πρέπει να δυσκολέψεις ανεπανόρθωτα τις ανάσες ζωής;