Είστε φροντιστής; Μην αμελείτε τον εαυτό σας
Έχετε αναλάβει το απαιτητικό έργο της φροντίδας του ασθενή σας με καρκίνο του πνεύμονα. Καθώς προσπαθείτε να εξοικειωθείτε με την ασθένεια και τις αλλαγές στην καθημερινότητα, είναι φυσιολογικό να αντιμετωπίζετε δυσκολίες και πρακτικά προβλήματα. Συχνά βάζετε τον εαυτό σας σε δεύτερη μοίρα. Είναι σημαντικό, όμως, η φροντίδα του εαυτού σας να γίνει μία από τις βασικές σας προτεραιότητες. Η σωματική και ψυχική υγεία του φροντιστή είναι ζωτικής σημασίας για την περιποίηση του ασθενή. Φροντίστε τον εαυτό σας για να μπορείτε να φροντίζετε αποτελεσματικά και τον άνθρωπό σας.
Συμβουλές για τους φροντιστές
Οι υψηλές απαιτήσεις φροντίδας των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα επιδρούν συχνά στην υγεία των φροντιστών. Ως φροντιστής, μπορεί να βιώσετε αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, έντονο στρες, απογοήτευση ακόμα και κατάθλιψη. Όμως, όταν είμαστε ψυχικά ή και σωματικά εξουθενωμένοι, πώς θα προσφέρουμε την κατάλληλη φροντίδα στον ασθενή;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε έγκαιρα τα σήματα που σας στέλνει ο οργανισμός σας και να μην τα αγνοήσετε. Η διαρκής εξάντληση, ο εκνευρισμός, η έλλειψη διάθεσης, η ανάγκη απομόνωσης είναι σημάδια άγχους ή/και κατάθλιψης. Αν δεν κοιμάστε αρκετά ή είστε ευάλωτοι στις ασθένειες, ίσως είναι η στιγμή να ασχοληθείτε περισσότερο με τον εαυτό σας. Το σώμα σας χρειάζεται φροντίδα.
Μπορείτε να δείτε παρακάτω μερικές χρήσιμες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να μείνετε υγιείς, φροντίζοντας τον ασθενή με καρκίνο του πνεύμονα.
- Αναζητήστε βοήθεια στα καθήκοντα φροντίδας του ασθενή σας. Μιλήστε με άλλα μέλη της οικογένειας, φίλους, και γείτονες, και συζητήστε το ενδεχόμενο να σας βοηθούν κάποιες ώρες ή μέρες. Σκεφτείτε ακόμα και να προσλάβετε εξωτερική βοήθεια για τις καθημερινές δουλειές ή να απευθυνθείτε σε τοπικές εθελοντικές οργανώσεις. Μην ξεχνάτε πως η παροχή φροντίδας σε ασθενείς με καρκίνο είναι ομαδική υπόθεση. Είναι σημαντικό να επιδιώξετε, και κυρίως να αποδεχτείτε, την οποιαδήποτε βοήθεια σας προσφέρεται για να ανταποκριθείτε αποτελεσματικά στη φροντίδα του αγαπημένου σας που νοσεί.
- Αναγνωρίστε την αξία του προσωπικού σας χρόνου. Όλοι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Είναι η απαραίτητη ανάσα για να συνεχίσουμε. Αφιερώστε, λοιπόν, χρόνο στον εαυτό σας και στους σημαντικούς σας ανθρώπους, χωρίς ενοχές. Μοιραστείτε μαζί τους τυχόν δύσκολα συναισθήματα που βιώνετε, χωρίς να αισθάνεστε πως προδίδετε τον ασθενή σας. Οι δικοί σας άνθρωποι θα σας ακούσουν και θα σας στηρίξουν. Έτσι, θα διατηρείτε την ψυχική σας υγεία και θα ανταποκρίνεστε καλύτερα στα αυξημένα καθήκοντα του φροντιστή.
- Φροντίστε τη σωματική σας υγεία. Ασκηθείτε, προσπαθήστε να τρέφεστε υγιεινά και να πίνετε αρκετό νερό. Μην υποτιμάτε την ευεργετική αξία του ύπνου. Ο ρόλος σας ως φροντιστής μπορεί να είναι εξαντλητικός και συχνά να προκαλεί έντονο στρες. Το υπερβολικό άγχος της φροντίδας μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή τη χρήση φαρμάκων. Προσπαθήστε να προφυλάξετε τον εαυτό σας και μην διστάσετε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, αν δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε την κατάσταση.
- Απευθυνθείτε σε ομάδες στήριξης για να αντιμετωπίσετε την αρνητική διάθεση που τυχόν σας κυριεύει. Οι ενοχές, ο θυμός, η απογοήτευση, η θλίψη, η μοναξιά είναι κάποια από τα πιο συνηθισμένα συναισθήματα που πιθανόν να νιώσουμε, όταν φροντίζουμε καθημερινά τους ασθενείς μας με καρκίνο του πνεύμονα. Η συζήτηση με άλλους ανθρώπους που μοιράζονται παρόμοιες εμπειρίες, μπορεί να βοηθήσει πολύ και να δημιουργήσει νέες σχέσεις.
Στο πλαίσιο του προγράμματος ψυχοκοινωνικής στήριξης BREATH της FairLife, πραγματοποιούνται Ομάδες Στήριξης Ασθενών και Φροντιστών, που καθοδηγούνται από έμπειρους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα και να συμπληρώσετε την αντίστοιχη φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος πατώντας εδώ.
- Ενημερωθείτε για το νομοθετικό πλαίσιο που καθορίζει τις άδειες εργαζομένων που φροντίζουν ένα σοβαρά άρρωστο μέλος της οικογένειάς τους. Μάθετε για το νόμο περί οικογενειακής και ιατρικής άδειας και μιλήστε με τον εργοδότη σας για τυχόν πιο ευέλικτο ή μειωμένο ωράριο εργασίας. Κάθε διευκόλυνση είναι ευπρόσδεκτη, όταν διαχειρίζεστε μια δύσκολη κατάσταση στο σπίτι. Έτσι, θα νιώθετε πιο ήρεμοι για να αφοσιωθείτε στον ασθενή σας και την καθημερινή του φροντίδα.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την ειδική άδεια για τη φροντίδα ασθενών στην Ελλάδα στη σχετική ιστοσελίδα του Κέντρου Καθοδήγησης Καρκινοπαθών.
- Αναζητήστε οικονομικές συμβουλές, σε περίπτωση που η διαχείριση των εξόδων σας προκαλεί επιπλέον άγχος. Διερευνήστε τυχόν επιλογές οικονομικής βοήθειας από φορείς, οργανώσεις και ιδρύματα για τον καρκίνο.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις απαλλαγές και τις παροχές που δικαιούνται οι ασθενείς στη σχετική ιστοσελίδα του Κέντρου Καθοδήγησης Καρκινοπαθών.
- Μάθετε να ξεχωρίζετε τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης και μην τα αγνοείτε.
Το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε μια απαιτητική κατάσταση, όπως η φροντίδα του ασθενή σας με καρκίνο. Ωστόσο, το χρόνιο και υπερβολικό άγχος συχνά βλάπτει την υγεία μας και δυσκολεύει την καθημερινότητά μας. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή, εάν νιώθετε διαρκή ένταση, ανησυχία και ευερεθιστότητα, υποφέρετε από πονοκεφάλους και αϋπνίες, έχετε αδυναμία συγκέντρωσης ή δυσκολεύεστε να πάρετε αποφάσεις.
Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονη θλίψη, απόγνωση, μείωση της διάθεσης για ζωή. Δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο απ’ όλους, όμως τα συμπτώματα είναι επαναλαμβανόμενα, καθημερινά και συχνά αφόρητα. Κάποια, μάλιστα, είναι κοινά με τα συμπτώματα του άγχους. Μην αγνοήσετε τα προειδοποιητικά σημάδια, όπως απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης, έλλειψη ενέργειας, συνεχόμενη κακή διάθεση, υπερβολικό κλάμα, προβλήματα ύπνου και μνήμης, απώλεια όρεξης ή υπερφαγία, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή ειδικών φαρμάκων.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι φροντιστές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους και ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, γι’ αυτό μην αμελείτε σε καμία περίπτωση τη συναισθηματική σας υγεία.
- Προσπαθήστε να βρίσκετε ευχάριστες διεξόδους με φίλους και οικογένεια ή μέσα από τεχνικές χαλάρωσης.
- Ασκηθείτε καθημερινά – έστω και λίγο – και αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Αν δυσκολεύεστε να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματά σας, μιλήστε με το γιατρό σας ή με ένα ψυχολόγο.
- Μην διστάσετε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια, αν οι καταστάσεις σας ξεπερνούν.
Φροντίζοντας τις δικές σας σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες, θα είστε σε θέση να παρέχετε υπομονετικά και στον ασθενή σας τη βοήθεια που χρειάζεται.
Πηγές:
Coping With Cancer | Cancer.Net
Feelings and Cancer – National Cancer Institute