Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα και τις προσωπικές μας σχέσεις. Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια σοβαρή ασθένεια, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, η κατάθλιψη μας δυσκολεύει στη διαχείριση της θεραπείας αλλά και στις αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα που θα χρειαστούμε. Η χρονική στιγμή που μπορεί να εμφανιστεί η κατάθλιψη καθώς και ο βαθμός σοβαρότητας διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Είναι λοιπόν απαραίτητο να αναγνωρίσουμε και να απομακρύνουμε τυχόν καταθλιπτικά συμπτώματα, ώστε να διευκολύνουμε, όσο είναι δυνατό, τον δρόμο της θεραπευτικής αγωγής.
Τα κυριότερα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση στην καθημερινότητά σας, ειδικά αν διαρκούν πάνω από 2-3 εβδομάδες.
Είναι λοιπόν πιθανό να διαπιστώσετε αλλαγές στη διάθεσή και στη συμπεριφορά σας. Ειδικότερα, αν νιώθετε:
- Απελπισία και βαθιά θλίψη
- Απώλεια ενδιαφέροντος για τις αγαπημένες σας δραστηριότητες
- Την ανάγκη να κλαίτε συχνά
- Την ανάγκη να απομονώνεστε μακριά από το οικογενειακό και φιλικό σας περιβάλλον
- Την έλλειψη οποιουδήποτε κινήτρου για να αδράξετε τη μέρα σας
- Ένα γενικότερο μούδιασμα ή μια έντονη νευρικότητα
χρειάζεται να ενημερώσετε τους γιατρούς σας, χωρίς καθυστέρηση.
Η κατάθλιψη μπορεί να συνοδεύεται κι από σωματικά ή γνωστικά συμπτώματα, που ίσως όμως αποτελούν παρενέργειες του καρκίνου ή της θεραπευτικής αγωγής. Πιο συγκεκριμένα, αν διαπιστώσετε:
- Προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης
- Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων
- Αρνητικές σκέψεις ή ακόμη και σκέψεις που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή σας
- Κόπωση, απώλεια όρεξης ή μειωμένη σεξουαλική επιθυμία
- Αίσθημα υπνηλίας ή διαταραχές του ύπνου
μιλήστε στους γιατρούς σας, οι οποίοι θα διερευνήσουν τη φύση των συμπτωμάτων και θα σας κατευθύνουν.
Η εμφάνιση κατάθλιψης, όταν αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο του πνεύμονα, δεν είναι ο κανόνας. Είναι χρήσιμο όμως να αναφέρουμε ότι το οικογενειακό ιστορικό ή μια σχετική προηγούμενη διάγνωση λειτουργούν επιβαρυντικά στον ασθενή. Επιπλέον, καλό είναι να λαμβάνουμε υπόψιν και κοινωνικούς παράγοντες, όπως η έλλειψη υποστήριξης από το στενό περιβάλλον καθώς και τυχόν οικονομικές δυσκολίες που ίσως δημιουργούν περισσότερο άγχος.
Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη που μας προκαλεί ο καρκίνος του πνεύμονα;
Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή μετά τη διάγνωση του καρκίνου καθώς και κατά τη διάρκεια ή μετά τη θεραπεία. Η επιστημονική κοινότητα συστήνει ελέγχους για τυχόν επιβαρυντικούς παράγοντες κατά τη διάγνωση και καθώς εξελίσσεται η θεραπευτική διαδικασία. Όμως, το κλειδί για την αποτελεσματική θεραπεία της κατάθλιψης είναι η συνεργασία μεταξύ του ασθενή και της ιατρικής ομάδας. Τα συμπτώματα που σας ταλαιπωρούν και η συχνότητά τους θα καθορίσουν το σχήμα της θεραπείας που θα χρειαστείτε.
Προσπαθήστε λοιπόν να μιλήσετε ανοιχτά για τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σας, όσο κι αν αυτό σας δυσκολεύει.
Περιγράψτε τα σωματικά σας συμπτώματα και πόσο δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας.
Όταν οι γιατροί γνωρίζουν επακριβώς το πρόβλημα, δημιουργούν πιο στοχευμένα ένα σχέδιο θεραπείας για να σας ανακουφίσουν.
Σχέδιο θεραπείας
Η θεραπεία για την κατάθλιψη εξαρτάται από τη σοβαρότητα της διαταραχής.
Ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη συνήθως επωφελούνται από τον συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Για την αντιμετώπιση ήπιας κατάθλιψης, η συζήτηση με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να είναι αρκετή για να ανακουφίσει τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
- Ψυχοθεραπεία – Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας ( ειδικοί σύμβουλοι, ψυχολόγοι, ψυχίατροι) βρίσκονται στη διάθεσή σας για να σας στηρίξουν, να σας δείξουν τρόπους διαχείρισης των συμπτωμάτων που σας ταλαιπωρούν καθώς και να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις αρνητικές σκέψεις και να βελτιώσετε την αυτοεκτίμησή σας. Ενημερωθείτε για τις ατομικές θεραπείες, τις ομαδικές και οικογενειακές θεραπείες και για τις θεραπείες που απευθύνονται σε ζευγάρια.
- Φαρμακευτική αγωγή – Η επιστήμη προτείνει διάφορους τύπους αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, τα οποία συνταγογραφούνται από τους ειδικούς ψυχιάτρους, ανάλογα με τις ανάγκες σας και το ιατρικό ιστορικό σας. Θα λάβετε λοιπόν εξατομικευμένη θεραπεία, αφού έχουν συνεκτιμηθεί κι άλλοι παράγοντες, όπως οι πιθανές παρενέργειες και άλλα φάρμακα που τυχόν παίρνετε. Η φαρμακευτική αγωγή επιφέρει σταδιακή βελτίωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων 2-8 εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας. Ενημερώστε τους ογκολόγους σας για την αντικαταθλιπτική αγωγή και τα αποτελέσματά της, καθώς υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο νέας θεραπευτικής προσέγγισης, εάν τα συμπτώματα κατάθλιψης δεν έχουν μειωθεί μετά από 8 εβδομάδες θεραπείας ή και νωρίτερα.
Να θυμάστε πως η ταυτόχρονη συνεργασία σας με την ιατρική ομάδα και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας είναι πάντα σημαντική. Η κατάθλιψη αποτελεί εμπόδιο στη διαχείριση του καρκίνου του πνεύμονα και στερεί από τους ασθενείς την αισιοδοξία και την τόλμη που χρειάζονται για τον αγώνα ενάντια στη νόσο. Όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τη βοήθεια της σύγχρονης επιστήμης και των εξειδικευμένων συμβούλων, δίνοντας στον ασθενή την απαραίτητη ανάσα ζωής για να συνεχίσει.
Πηγές:
Coping With Cancer | Cancer.Net
Feelings and Cancer – National Cancer Institute